Print / DFT Ondernemen
Ondernemende ontwerpers
Ook mode is ondernemen. Als kledingontwerper red je het niet met talent alleen. Daar zijn verschillende spelers uit het vak het over eens. "Ondernemersvaardigheden zijn bijna belangrijker dan de ontwerpen zelf. Het is cruciaal. Zonder kom je er niet in deze wereld", denkt Holly Syrett, projectmanager bij de Amsterdam Fashion Week, die deze week voor de zeventiende keer wordt gehouden.
"Mode is niet alleen maar talent, maar ook slim zijn en mogelijkheden zien. Ik liep tijdens mijn studie stage bij een ontwerpster. Zij richtte zich eerst op jonge stadse vrouwen, maar het bleek dat haar ontwerpen vooral verkocht werden aan vrouwen uit de polder. Ze heeft toen onder meer haar matentabel aangepast en nu is dat haar doelgroep en verkoopt ze heel goed en is ze ontzettend succesvol", aldus Holly. Ontwerpster Elsien Gringhuis is het met Holly eens. "Als je geen verstand hebt van ondernemen, houdt het snel op in de modewereld."
In Nederland studeren jaarlijks ongeveer honderd studenten af aan de zeven modeopleidingen van ons land. De meesten gaan aan de slag bij bestaande merken of ontwerpers, slechts een klein deel probeert zelf de markt te veroveren. Volgens Mariëtte Hoitink van HTNK, een advies- en bemiddelingsbureau in de modebranche, is dat percentage zelfs nog te hoog. "Ik denk dat misschien vijf studenten per jaar het zouden moeten proberen. De rest zou er goed aan doen om eerst het vak te leren binnen een bedrijf. Dan kun je het eventueel na een jaar of vijf zelf proberen als je kennis en een fijn netwerk hebt opgebouwd."
Op de opleidingen wordt weinig aandacht geschonken aan de ondernemingskant van het modevak, vertellen de kenners. "In het reguliere onderwijsprogramma van de modeopleidingen zit vrijwel geen scholing over marketing en ondernemen", aldus Holly. "Er is ook bijna geen ruimte voor die vakken. In de vier jaar van je opleiding moet je een handtekening als ontwerper ontwikkelen, dat kost tijd", vindt Elsien.
Vertalen
"Op de academie word je opgeleid om je creativiteit te vertalen naar een product", vullen Mandy Meuwese en Simone Sassmannshausen, die met hun pr-bureau Ganbaroo PRPR meerdere nationale en internationale designers vertegenwoordigen, aan. "De zakelijke kant wordt daarbij vaak vergeten."
Slimme ontwerpers die willen overleven in de harde concurrerende modewereld nemen dan ook vaak het heft in eigen handen als ze klaar zijn met hun opleiding. Het platform dat artistiekelingen uit verschillende disciplines probeert te helpen om economisch zelfstandig te worden, biedt goedkope trainingen, cursussen en workshops aan op het gebied van ondernemen. Elsien Gringhuis heeft nadat ze in 2008 afstudeerde aan de modeacademie in Arnhem dankbaar gebruikgemaakt van dit soort initiatieven. "Ik heb onder meer een boekhoudcursus gevolgd. Het kost wel iets, maar het is meer dan de moeite waard."
Ook krijgen sommige jonge ontwerpers steun van een zogenaamde mode-incubator. Zowel HNTK als de modeacademie in Arnhem heeft zo'n coachingstraject voor talent opgezet. Elsien wordt begeleidt door de Arnhemse incubator. "Ik heb daar erg veel aan. Mijn coach helpt mij onder meer bij de productie van mijn kleding. Ze heeft me tips gegeven waar ik het beste kon zijn, geholpen met de communicatie met bedrijven en met de contracten. Als het misgaat, helpen ze het op te lossen."
Het was afgelopen jaar de eerste keer dat de kleding van Elsien in productie werd genomen, dus daar kon ze wel wat hulp bij gebruiken. "Zonder advies had ik nooit geweten hoe ik dat het beste kon doen", denkt ze. De jonge ontwerpster kreeg deze mogelijkheid, omdat ze vorig jaar de eerste editie van de Green Fashion Competition won.
Door het meedoen aan de wedstrijd van de Amsterdamse modeweek en door het ministerie van Economische Zaken worden ontwerpers hopelijk gestimuleerd om op een maatschappelijk verantwoorde wijze te ondernemen. Gringhuis won onder meer €25.000 en kreeg de mogelijkheid om haar nieuwe collectie te tonen voorafgaand aan de finale van de tweede editie van de prijs, die vanavond plaatsvindt op het fashionweekterrein. "Veel ontwerpers lopen tegen geldgebrek aan, het is moeilijk om de grote stap naar de markt te maken. Daarom is zo'n geldprijs heel fijn."
Ook ontwerpers die hun eerste schreden op het modepad al met succes hebben afgelegd, varen er vaak wel bij om niet alles alleen te willen doen, denken Mandy en Simone. "De meeste ontwerpers gaan op zoek naar adviseurs. Bas Kosters bijvoorbeeld werkt samen met een zakelijke adviseur die bij het hele proces betrokken is: vanaf het eerste ontwerp tot en met de eerste gesprekken met potentiële kopers en verkopers. Want er moet natuurlijk wel geld binnengehaald kunnen worden. En sommigen zijn daar nou eenmaal goed in en anderen in het ontwerpen van kleding", aldus Simone.